مبارزه با هوای نفس،نخ تسبیح تمام فضیلت ها !

خدامتعال از زمانی که تصمیم گرفت انسان را خلق کند مبارزه با تمایلاتش را در فطرت او جای داد و این را خصیصه اصلی هویت او قرار داد پس انسان را خدا خلق کرده است برای مبارزه با دوست داشتنی های خود پس فلسفه خلقت بشر مبارزه با امیال اوست

خدای متعال فلسفه خلقت انسان را عبودیت خود قرار داد که فرمود :

 ﴿ما خَلَقْتُ اَلْجِنَّ وَ اَلْإِنْسَ إِلاّ لِیَعْبُدُونِ﴾ _[1] من جنّ و انس را نیافریدم جز برای اینکه عبادتم کنند (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)!

و رسیدن به این عبودیت جز با مبارزه با هواهای نفسانی انسان امکان ندارد .

نقل شده که مردى به نام مجاشع بر پیامبر خدا وارد شد و سوالاتی از حضرت پرسید و حضرت نیز جواب دادند تا رسید به این جا که پرسید :

«کَیْفَ الطَّرِیقُ إِلَى طَاعَةِ الْحَقِّ قَالَ عِصْیَانُ»_[2]اى پیامبر خدا ! راه اطاعت از حق چیست؟ فرمود : «عصیان نفس» .

اگر مبارزه با هوای نفس در دستور کار حیات انسان قرار نگیرد هیچ یک از اعمال و رفتارهای او برایش سودی نخواهند داشت چرا که هر چه جمع کرده است نفس سرکشش با جرقه ای آتش به آنها خواهد زد و همه را از بین خواهد برد . 

اما اگر انسان قبل از شروع به انجام کار های خوب که به منظور بدست آوردن ثواب الهی صورت می گیرد قدم های خود را بر روی نفس خود گذاشته و تمام تلاشش این باشد که به مبارزه با هواهای نفسانی خود بپردازد در این صورت چنین فردی قابلیت کسب تمامی فضائل  و رسیدن به تمامی مراحل کمال را کسب خواهد نمود و نخ تسبیح تمامی خیرات را بدست خاهد آورد .

این چنین فردی در میدان جهاد اکبر قدم گذاشته و قله های عظیم دین داری را فتح خواهد نمود ، امیر المومنین علیه السلام در این باره  فرمود :

«رَأْسُ‏ الدِّینِ‏ مُخَالَفَةُ الْهَوَى‏»_[3] سَر (با اهمیت ترین دستور) دین مخالفت با هوای نفس است .

و همین مخالفت با هوای نفس عاملی می شود که با آن تمامی امور حیات مادی  و معنوی انسان نظمی به خود گرفته و عامل موفقیت انسان در تمامی مراحل حیاتش می شود به همین دلیل فرمودند :

«نِظَامُ الدِّینِ مُخَالَفَةُ الْهَوَى وَ التَّنَزُّهُ عَنِ الدُّنْیَا»_[4] عامل نظم دهنده دین مخالفت با هوای نفس و دوری از دنیا است . 

اما اگر از هوای نفس تبعیت کردیم اصلی ترین سرمایه تعالی که ایمان است از ما سلب خواهد شد ، رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود  در شب معراج دیدم بر درب پنجم دوزخ نوشته شده است 

«لَا تَتَّبِعِ‏ الْهَوَى‏ فَالْهَوَى‏ مُجَانِبُ‏ الْإِیمَانِ‏»_[5] از هوای نفس تبعیت نکن که آن دشمن ایمان است .

یعنی با تبعیت از هعوای نفس نه تنها به کمال نمی رسیم بلکه گرفتار عذاب های الهی نیز می شویم .

 ────────────────────────────

[1]سوره ذاریات ، آیه 56)

[2](عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج‏1، ص: 246 ، بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏67، ص: 72)

[3] (غرر الحکم و درر الکلم، ص: 378)

[4] (غرر الحکم و درر الکلم، ص: 721)

[5] ( الروضة فی فضائل أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب علیهما السلام (لابن شاذان القمی)، ص:177)